Traditie

TRADITIE

Toeval bestaat niet. Daarom in dit voorwoord van Vanellus aandacht voor het rapen en lotteren van kievitseieren. Het toeval dat niet bestaat komt van twee reacties die ik begin juli binnenkrijg over de traditie van het 'Ljipaai sykjen'. Een reactie van Friese schrijver en oud-hoogleraar Pieter Breuker en een reactie van onze Commissaris van de Koning, John Jorritsma.

Kostelijke koopwaar

Pieter Breuker mailt mij, uiteraard in onberispelijk Frysk, dat hij in de krant gelezen heeft dat de BFVW een oude traditie in ere wil herstellen. Het aanbieden van het eerste in Nederland geraapte kievititsei aan de Koning. Breuker geeft aan dat die traditie verder teruggaat dan het jaar 1897. Toen nam Koningin Emma het eerste kievitsei in ontvangst. Voor zijn vorig jaar verschenen boek 'Kostelijke koopwaar' heeft Breuker onderzoek gedaan. Bij dat onderzoek stuitte hij op krantenartikelen. Ik citeer: 'It Dagblad van Zuid-Holland en ’s Gravenhage fan 31 maart 1869 skriuwt: ‘Z.M. de Koning (is Willem III) heeft van Jan Hoogink te Piershil (Súd-Hollân) de eerst gevonden kievitseijeren ten geschenke ontvangen’.Oft it oanbieden oan de kening(in) fan 1869 ôf fuort al in fêst gebrûk waard, wit ik net, mar ik ha foar 1897 noch fermeldingen fûn foar 1875, 1876, 1879, 1880, 1887, 1894 en 1895. Wurde de earste aaien gauris troch deftige hannelshuzen út de Rânestêd oanbean, yn 1894 komt it fan J. Schots út Aldemardum. Dy fynt yn alle gefal foar 24 maart twa aaien yn ien nêst. It iene biedt er de keningin oan, it oare de kommissaris fan de keningin yn Fryslân.' Juist dat laatste staat ons als bestuur BFVW voor ogen. De Koning die het eerste legaal geraapte ei van Nederland in ontvangst neemt en de Commissaris van de Koning in Fryslân die het eerste officiële Friese ei ontvangt.

Lotterschaal in bewaring

Dezelfde week ontvang ik een brief van de Commissaris van de Koning in de provincie Fryslân. Hij schrijft de verheugende woorden dat hij ons BFVW initiatief zeer waardeert. Het gaat dan natuurlijk om de lotterschaal die wij als verjaardagsgeschenk hebben aangeboden aan, toen nog, Prins Willem Alexander. Uiteraard met de bedoeling die tijdens zijn Koningschap te gaan gebruiken voor het lotteren van het eerste legaal geraapte ei van Nederland. De Commissaris onderschrijft het rapen van kievitseieren als een oud gebruik en traditie. Een traditie die hij wil voortzetten met de attributen die zijn voorgangers hem hebben doorgegeven. Waarschijnlijk  doelt de Commissaris hiermee op de prachtige lotterschaal die door de BFVW aan de Provincie geschonken is bij haar 50 jarige bestaan in 1997. De Commissaris wil de traditie voortzetten zolang de regelgeving en jurisprudentie dit toestaan. In zijn brief schrijft de Commissaris ook dat het lotteren van kievitseieren, zoals ik zou moeten weten, voorbehouden is aan de Commissaris van de Koning in de provincie Fryslân. Hiermee zal de Commissaris vast doelen op het feit dat enkel in Fryslân legaal kievitiseieren geraapt mogen worden. Kievitseieren lotteren is immers nergens verboden. De brief eindigt tenslotte met de complimenten voor de zeer fraai vormgegeven schaal. In overleg met het Hof zal de Commissaris de schaal in bewaring houden. Het mag duidelijk zijn. Wordt vervolgd!